विद्याप्रशंसा कविता 9वी मराठी [ कृती स्वाध्याय व रसग्रहण ]
विद्येनेंच मनुष्या आलें श्रेष्ठत्व ह्या जगामाजीं;
न दिसे एकहि वस्तूविद्येनेंही असाध्य आहे जी.।।१।।
देउनि किंवा भोगुनि उणें न होतांसदैव वाढतसे
ऐसें एकच विद्या-धन, अद्भुत गुण न हा दुज्यांत वसे. ।।२।।
नानाविध रत्नांची, कनकांचीं असति भूषणें फार;
परि विद्यासम एकहि शोभादायक नसे अलंकार. ।।३।।
या साऱ्या भुवनीं हित-कर विद्येसारखा सखा नाहीं;
अनुकूळ ती जयाला नित्य तयाला उणें नसे कांही. ।।४।।
गुरुपरि उपदेश करी, संकट-समयीं उपायही सुचवी,
चिंतित फळ देउनियां कल्पतरूपरि मनोरथां पुरवी. ।।५।।
यापरि सकल सुखें जी देई, दु:खें समस्त जी वारी,
त्या विद्यादेवीतें अनन्यभावें सदा भजा भारी. ।।६।।
विद्याप्रशंसा कविता |
कृष्णशास्त्री चिपळूणकर (१८२४-१८७८) :
- भाषांतरकार, रसिक पंडित. मराठी व्याकरणावरील निबंध व ग्रंथपरीक्षणे त्यांच्या चिकित्सक बुद्धीचे दर्शन घडवतात. पद्य रत्नावलीत त्यांनी मेघदूताचा रसाळ अनुवाद केला आहे,
- तसेच ‘अरबी भाषेतील सुरस व चमत्कारिक गोष्टी’, ‘रासेलस’ ही सॅम्युअल जॉन्सन यांची तत्त्वप्रधान कादंबरी, ‘साक्रेटिसाचे चरित्र’ आणि ‘अर्थशास्त्रपरिभाषा’ ही त्यांच्या अनुवाद कौशल्याची उदाहरणे होत. ‘अनेकविद्यामूलतत्त्वसंग्रह’
- या ग्रंथावरून त्यांची शास्त्रीय लेखन सुगम करून सांगण्याची हातोटी प्रत्ययास येते.
- प्रस्तुत कवितेत विद्येची थोरवी सांगितली आहे. दुसऱ्याला विद्या दिल्याने ती कमी होत नसते, तर वाढतच असते, माणसाला संकटातून मार्ग दाखवत असते.
- विद्येमुळे माणसाच्या सर्व दु:खाचे निवारण होऊ शकते. विद्येसारखा वाटाड्या, मित्र काेणीही नाही असे विद्येचे महत्त्व या कवितेत सांगितले आहे. प्रस्तुत कविता ही ‘आठवणीतल्या कविता’ भाग ३ या कवितासंग्रहातून घेतली आहे.
विद्याप्रशंसा कविता 8वी मराठी [ कृती स्वाध्याय व रसग्रहण ]
Tags:
मराठी कविता