12 वी मराठी - व्याकरण-वाक्यप्रकार व वाक्यरूपांतर, समास, प्रयोग, अलंकार

12 वी मराठी - व्याकरण-वाक्यप्रकार व वाक्यरूपांतर, समास, प्रयोग, अलंकार


Q.1)खालील वाक्ये वाक्याच्या आशयानुसार कोणत्या प्रकारात मोडतात ते लिहा.

1) गोठ्यातील गाय हंबरते. 
SOLUTION
विधानार्थी वाक्य

2) श्रीमंत माणसाने श्रीमंतीचा गर्व करू नय.
SOLUTION
विधानार्थी - नकारार्थी वाक्य

3) किती सुंदर देखावा आहे हा! 
SOLUTION
उद्गारार्थी वाक्य

4) यावर्षी पाऊस खूप पडला.
SOLUTION
विधानार्थी वाक्य

5) तुझा आवडता विषय कोणता? 
SOLUTION
प्रश्नार्थी वाक्य

Q.2) खालील वाक्येक्रियापदाच्या रूपानुसार कोणत्या प्रकारात मोडतात ते लिहा.

वाक्यप्रकार कृती | Q 1 | Page 113
1) प्रार्थनेसाठी रांगेत उभे राहा.
SOLUTION
आज्ञार्थी वाक्य

2) सरिताने अधिक मेहनत केली असती तर तिला उज्ज्वल यश मिळाले असते. 
SOLUTION
संकेतार्थी वाक्य

3) विद्यार्थी कवायत करत आहेत.
SOLUTION
स्वार्थी वाक्य

4) विद्यार्थ्यांनो सभागृहात गोंगाट करू नका.
SOLUTION
आज्ञार्थी वाक्य

5) क्रिकेटच्या सामन्यात आज भारत नक्की जिंकेल.
SOLUTION
स्वार्थी वाक्य

Q.2) खालील तक्ता पूर्ण करा.

वाक्यरूपांतर कृती | Q 1 | Page 115

वाक्य

वाक्यप्रकार

केलेला बदल

(१) दिलेल्या सूचनांचे पालन करा.

____________

विधानार्थी करा.

(२) बापरे! किती वेगाने वाहने चालवतात ही तरुण मुले!

____________

विधानार्थी-नकारार्थी करा.

(३) स्वयंशिस्त ही खरी शिस्त नाही का?

____________

विधानार्थी-होकारार्थी करा.

(४) मोबाईलचा अतिवापर योग्य नाही.

____________

आज्ञार्थी करा.

(५) खऱ्या समाजसेवकाला लोकनिंदेची भीती नसते.

____________

प्रश्नार्थक करा.

(६) विद्यार्थ्यांनी संदर्भग्रंथांचे वाचन करावे.

____________

आज्ञार्थी करा.

SOLUTION
वाक्य

वाक्य प्रकार

केलेला बदल

(१) दिलेल्या सूचनांचे पालन करा.

आज्ञार्थी वाक्य

विधानार्थी वाक्य → दिलेल्या सूचनांचे पालन करणे आवश्यक आहे.

(२) बापरे! किती वेगाने वाहने चालवतात ही तरुण मुले!

उद्गारार्थी वाक्य

विधानार्थी - नकारार्थी वाक्य → तरुण मुलांनी खूप वेगाने वाहन चालवू नयेत.

(३) स्वयंशिस्त ही खरी शिस्त नाही का?

प्रश्नार्थी वाक्य

विधानार्थी - होकारार्थी वाक्य → स्वयंशिस्त ही खरी शिस्त आहे.

(४) मोबाईलचा अतिवापर योग्य नाही.

विधानार्थी - नकारार्थी वाक्य

आज्ञार्थी वाक्य → मोबाइलचा अतिवापर टाळा.

(५) खऱ्या समाजसेवकाला लोकनिंदेची भीती नसते.

विधानार्थी - नकारार्थी वाक्य

प्रश्नार्थी वाक्य → खऱ्या समाजसेवकाला लोकनिंदेची भीती असते का?

(६) विद्यार्थ्यांनी संदर्भग्रंथांचे वाचन करावे.

विधानार्थी वाक्य

आज्ञार्थी वाक्य → विद्यार्थ्यांनो, संदर्भग्रंथांचे वाचन करा.


Q.2) कंसातील सूचनेप्रमाणे वाक्यरूपांतर करा.

वाक्यरूपांतर कृती | Q 1 | Page 115

1) सकाळी फिरणे आरोग्यास हितकारक आहे. (नकारार्थी करा.)
SOLUTION
सकाळी फिरणे आरोग्यास अपायकारक नाही.

2) तुम्ही काम अचूक करा. (विधानार्थी करा.) 
SOLUTION
 तुम्ही काम अचूक करणे आवश्यक आहे.

3) किती सुंदर आहे ही पाषाणमूर्ती! (विधानार्थी करा. 
SOLUTION
ही पाषाणमूर्ती खूप सुंदर आहे.

4) पांढरा रंग सर्वांना आवडतो. (प्रश्नार्थी करा.) 
SOLUTION
पांढरा रंग कुणाला आवडत नाही?

5) चैनीच्या वस्तू महाग असतात. (नकारार्थी करा.)
SOLUTION
चैनीच्या वस्तू स्वस्त नसतात.

6) तुझ्या भेटीने खूप आनंद झाला. (उद्गारार्थी करा.)
SOLUTION
किती आनंद झाला तुझ्या भेटीने !

7) अबब! काय हा चमत्कार! (विधानार्थी करा.) 
SOLUTION
हा अजब चमत्कार आहे.

8) तुम्ही कोणाशीच वाईट बोलू नका. (होकारार्थी करा.)
SOLUTION
तुम्ही सगळ्यांशी चांगले बोला.

9) निरोगी राहावे असे कोणाला वाटत नाही? (विधानार्थी करा.) 
SOLUTION
निरोगी राहावे असे सर्वांना वाटते.

10) दवाखान्यात मोठ्या आवाजात बोलू नये. (होकारार्थी करा.)
SOLUTION
दवाखान्यात हळू आवाजात बोलावे.

समास कृती Q.1) अधोरेखित शब्दांमध्ये दडलेले दोन शब्द ओळखून चौकटी पूर्ण करा.

समास कृती | Q 1 | Page 116
1)प्रतिक्षण - ______ ______
SOLUTION
प्रशिक्षण - प्रति क्षण  

प्रतिक्षण → प्रति (प्रत्येक) व क्षण या दोन शब्दांचा एक शब्द केला आहे.

2)राष्ट्रार्पण - ______ ______
SOLUTION
राष्ट्रार्पण - राष्ट्र अर्पण

राष्ट्रार्पण → राष्ट्र व अर्पण या दोन शब्दांचा एक शब्द केला आहे.

3)योग्यायोग्य - ______ ______
SOLUTION
योग्यायोग्य - योग्य अयोग्य

योग्यायोग्य → योग्य व अयोग्य या दोन शब्दांचा एक शब्द केला आहे.

4)लंबोदर - ______ ______
SOLUTION
लंबोदर - लांब उदर

लंबोदर → लंब व उदर या दोन शब्दांचा एक शब्द केला आहे.

खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून अधोरेखित करा.

अव्ययीभाव समास | Q 1 | Page 117

1) वैभव वर्गातील कोणत्याही तासाला गैरहजर राहत नाही. 
SOLUTION
वैभव वर्गातील कोणत्याही तासाला गैरहजर राहत नाही.

2) नागरिकांनी गरजू विद्यार्थ्यांना यथाशक्ती मदत केली.
SOLUTION
नागरिकांनी गरजू विद्यार्थ्यांना यथाशक्ती मदत केली.

3) रस्त्याने चालताना जाहिरातींचे फलक सध्या पावलोपावली दिसतात.
SOLUTION
रस्त्याने चालताना जाहिरातींचे फलक सध्या पावलोपावली दिसतात.

खालील तक्ता पूर्ण करा.

अव्ययीभाव समास | Q 1 | Page 117

अ. क्र.सामासिक शब्दविग्रह
(१)____________जन्मापासून
(२)प्रतिदिन____________
(३)____________कंठापर्यंत
(४)व्यक्तिगणिक____________
(५)____________प्रत्येक दारी

SOLUTION
अ. क्र.सामासिक शब्दविग्रह
(१)आजन्मजन्मापासून
(२)प्रतिदिनप्रत्येक दिवशी
(३)आकंठकंठापर्यंत
(४)व्यक्तिगणिकप्रत्येक व्यक्तीला
(५)दारोदारीप्रत्येक दारी


खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून अधोरेखित करा.

तत्पुरुष समास | Q 1 | Page 118

मेट्रो रेल्वेचा लोकार्पण सोहळा थाटामाटात पार पडला. 
SOLUTION
मेट्रो रेल्वेचा लोकार्पण सोहळा थाटामाटात पार पडला.

सुप्रभाती तलावात नीलकमल उमललेले दिसले.
SOLUTION
सुप्रभात तलावात नीलकमल उमललेले दिसले.

शिक्षण प्रक्रियेत पालक, शिक्षक आणि विद्यार्थी हा आदर्श त्रिकोण असतो.
SOLUTION
शिक्षण प्रक्रियेत पालक, शिक्षक आणि विद्यार्थी हा आदर्श त्रिकोण असतो.

मुलाखत - Mulakhat | Mulakhat Lekhan In Marathi

खालील तक्ता पूर्ण करा.

अ. क्र.समासाचा विग्रह

सामासिक शब्द

(१)

राजाची आज्ञा

____________

(२)

आठ अंगांचा समूह

____________

(३)

उत्तम असा पुरुष

____________

SOLUTION

अ. क्र.समासाचा विग्रह

सामासिक शब्द

(१)

राजाची आज्ञा

राजाज्ञा

(२)

आठ अंगांचा समूह

अष्टांग

(३)

उत्तम असा पुरुष

पुरुषोत्तम  


पुढील उदाहरणांचा अभ्यास करून तक्ता पूर्ण करा.

अ. क्र.

सामासिक शब्द

विग्रह

विभक्ती प्रत्यय किंवा विभक्ती दर्शक अव्यय

(१)

लोकप्रिय

लोकांना प्रिय

____________

(२)

कष्टसाध्य

कष्टाने साध्य

____________

(३)

चोरभय

चोरापासून भय

____________

(४)

घरमालक

घराचा मालक

____________

(५)

नाट्यगृह

नाट्यासाठी गृह

____________

(६)

वनभोजन

वनातील भोजन

____________       

SOLUTION

अ. क्र.

सामासिक शब्द

विग्रह

विभक्ती प्रत्यय किंवा विभक्ती दर्शक अव्यय

(१)

लोकप्रिय

लोकांना प्रिय

ना

(२)

कष्टसाध्य

कष्टाने साध्य

(३)

चोरभय

चोरापासून भय

पासून

(४)

घरमालक

घराचा मालक

चा

(५)

नाट्यगृह

नाट्यासाठी गृह

साठी

(६)

वनभोजन

वनातील भोजन

तील


पुढील वाक्ये अभ्यासून तक्ता पूर्ण करा.

कर्मधारय समास | Q 1 | Page 119

(१) गुप्तहेर वेशांतर करून खऱ्या माहितीचा शोध घेतात.
(२) अतिवृष्टीमुळे ओला दुष्काळ पडला.
(३) काही माणसे केलेल्या कामाचे मानधन घेणे टाळतात.
(४) निळासावळा झरा वाहतो बेटाबेटांतुन.

अ. क्र.सामासिक शब्द

विग्रह

(१)

____________

अन्य असा वेश

(२)

दुष्काळ

____________

(३)

____________

मान हेच धन

(४)

____________

निळा सावळा असा

SOLUTION

अ. क्र.सामासिक शब्द

विग्रह

(१)

वेशांतर

अन्य असा वेश

(२)

दुष्काळ

दुः (वाईट) असा काळ

(३)

मानधन

मान हेच धन

(४)

निळासावळा

निळा सावळा असा


खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून दिलेला तक्ता पूर्ण करा.

द्विगू समास | Q 1 | Page 119

(१) सूर्याच्या सोनेरी किरणांनी दशदिशा उजळून निघाल्यात.
(२) नवरात्रात ठिकठिकाणी गरबा नृत्याचे कार्यक्रम चालतात.
(३) सुरेखाला वन्यजीव सप्ताहानिमित्त झालेल्या वक्तृत्व स्पर्धेत प्रथम क्रमांक प्राप्त झाला.

अ. क्र.सामासिक शब्द

विग्रह

(१)

____________

दहा दिशांचा समूह

(२)

नवरात्र

____________

(३)

____________

सात आहांचा (दिवसांचा समूह)

SOLUTION

अ. क्र.सामासिक शब्द

विग्रह

(१)

दशदिशा

दहा दिशांचा समूह

(२)

नवरात्र

नऊ रात्रींचा समूह

(३)

सप्ताह

सात आहांचा (दिवसांचा समूह)


तत्पुरुष समासाचे प्रकार ओळखून खालील तक्ता पूर्ण करा.

द्विगू समास | Q 1 | Page 120
अ. क्र.
सामासिक शब्द

समासाचा विग्रह

समासाचे नाव

(१)

______

सहा मासांचा (महिन्यांचा) समूह

______

(२)

ग्रंथालय

____________

______

(३)

______

____________

कर्मधारय

(४)

त्रिदल

____________

______

(५)

______

बालकांसाठीचे मंदिर

______

(६)

नरश्रेष्ठ

____________

______

(७)

______

____________

विभक्ती तत्पुरुष


SOLUTION
अ. क्र.
सामासिक शब्द

समासाचा विग्रह

समासाचे नाव

(१)

षण्मास

सहा मासांचा (महिन्यांचा) समूह

द्विगू

(२)

ग्रंथालय

ग्रंथांचे आलय

विभक्ती तत्पुरुष

(३)

महाराष्ट्र

महान असे राष्ट्र

कर्मधारय

(४)

त्रिदल

तीन दलांचा समू

द्विगू

(५)

बालमंदिर

बालकांसाठीचे मंदिर

विभक्ती तत्पुरुष

(६)

नरश्रेष्ठ

श्रेष्ठ असा नर

कर्मधारय

(७)

विद्यालय

विद्येचे आलय

विभक्ती तत्पुरुष


तत्पुरुष समासाचे प्रकार ओळखून खालील तक्ता पूर्ण करा.

अ. क्र.
सामासिक शब्द

समासाचा विग्रह

समासाचे नाव

(१)

______

सहा मासांचा (महिन्यांचा) समूह

______

(२)

ग्रंथालय

____________

______

(३)

______

____________

कर्मधारय

(४)

त्रिदल

____________

______

(५)

______

बालकांसाठीचे मंदिर

______

(६)

नरश्रेष्ठ

____________

______

(७)

______

____________

विभक्ती तत्पुरुष

SOLUTION
अ. क्र.
सामासिक शब्द

समासाचा विग्रह

समासाचे नाव

(१)

षण्मास

सहा मासांचा (महिन्यांचा) समूह

द्विगू

(२)

ग्रंथालय

ग्रंथांचे आलय

विभक्ती तत्पुरुष

(३)

महाराष्ट्र

महान असे राष्ट्र

कर्मधारय

(४)

त्रिदल

तीन दलांचा समू

द्विगू

(५)

बालमंदिर

बालकांसाठीचे मंदिर

विभक्ती तत्पुरुष

(६)

नरश्रेष्ठ

श्रेष्ठ असा नर

कर्मधारय

(७)

विद्यालय

विद्येचे आलय

विभक्ती तत्पुरुष



खालील तक्ता पूर्ण करा.

द्वंद्व समास | Q 1 | Page 120

अ. क.सामासिक शब्द

विग्रह

(१)

____________

पती आणि पत्नी

(२)

____________

____________

(३)

गप्पागोष्टी

____________


SOLUTION
अ. क.सामासिक शब्द

विग्रह

(१)

पतिपत्नी

पती आणि पत्नी

(२)

खरेखोटे

खरे किंवा खोटे

(३)

गप्पागोष्टी

गप्पा , गोष्टी वगैरे


खालील तक्ता पूर्ण करा.

अ. क्र.सामासिक शब्द

समासाचा विग्रह

समासाचे नाव

(१)

____________

माय आणि लेकरे

____________

(२)

इष्टानिष्ट

____________

____________

(३)

____________

____________

समाहार द्वंद्व

(४)

____________

लहान किंवा मोठे

____________

(५)

घरदार

____________

____________

(६)

____________

____________

इतरेतर द्वंद्व

(७)

भलेबुरे

____________

____________

(८)

कुलूपकिल्ली

____________

____________


SOLUTION
अ. क्र.सामासिक शब्द

समासाचा विग्रह

समासाचे नाव

(१)

मायलेकरे

माय आणि लेकरे

इतरेतर द्वंद्व

(२)

इष्टानिष्ट

इष्ट किंवा अनिष्ट

वैकल्पिक द्वंद्व

(३)

केरकचरा

केर, कचरा वगैरे

समाहार द्वंद्व

(४)

लहानमोठे

लहान किंवा मोठे

वैकल्पिक द्वंद्व

(५)

घरदार

घर, दार वगैरे

समाहार द्वंद्व

(६)

नवरा बायको

नवरा आणि बायको

इतरेतर द्वंद्व

(७)

भलेबुरे

भले किंवा बुरे

वैकल्पिक द्वंद्व

(८)

कुलूपकिल्ली

कुलूप आणि किल्ली

इतरेतर द्वंद्व



खालील उदाहरणे अभ्यासा व त्यातील सामासिक शब्द अधोरेखित करा.

बहुव्रीही समास | Q 1 | Page 121

1) कृष्णा हा माझा सहाध्यायी आहे. 
SOLUTION
सहाध्यायी → जो माझ्यासह अध्ययन करतो असा तो → (कृष्णा)

2) काल रात्री आमच्या परिसरात नीरव शांतता होती.
SOLUTION
नीरव → अजिबात आवाज जीत नसतो अशी → (शांतता)

3) रावणाला दशमुख असेही संबोधले जाते.
SOLUTION
दशमुख → दहा मुखे आहेत ज्याला असा तो → (रावण)

खालील तक्ता पूर्ण करा.

बहुव्रीही समास | Q 1 | Page 122

अ. क्र.सामासिक शब्द

विग्रह

(१)

______

निघून गेले आहेत प्राण ज्याचे असा तो

(२)

नीरज

________________________

(३)

______

प्रमाणासह आहे जे ते

(४)

गोपाल

________________________

(५)

______

माशासारखे आहेत डोळे जिचे अशी ती

(६)

षडानन

________________________


SOLUTION

अ. क्र.सामासिक शब्द

विग्रह

(१)

निष्प्राण

निघून गेले आहेत प्राण ज्याचे असा तो

(२)

नीरज

निघून गेला आहे ज्यातून रस असे ते

(३)

सप्रमाण

प्रमाणासह आहे जे ते

(४)

गोपाल

जो गाई पालन करतो असा तो

(५)

मीनाक्षी

माशासारखे आहेत डोळे जिचे अशी ती

(६)

षडानन

सहा आनन (मुखे) आहेत, ज्याला असा तो.


खालील वाक्यांतील प्रयोग ओळखा.

प्रयोग कृती | Q 1 | Page 125
1) मुख्याध्यापकांनी इयत्ता दहावीच्या गुणवंत विद्यार्थ्यांना बोलावले. 
SOLUTION
भावे प्रयोग


2) कप्तानाने सैनिकांना सूचना दिली.
SOLUTION
कर्मणी प्रयोग

3) मुले प्रदर्शनातील चित्रे पाहतात.
SOLUTION
कर्तरी प्रयोग

4) तबेल्यातून व्रात्य घोडा अचानक पसार झाला.
SOLUTION
कर्तरी प्रयोग

5) मावळ्यांनी शत्रूस युद्धभूमीवर घेरले.
SOLUTION
भावे प्रयोग

6) राजाला नवीन कंठहार शोभतो. 
SOLUTION
कर्तरी प्रयोग

7) शेतकऱ्याने फुलांची रोपे लावली. 
SOLUTION
कर्मणी प्रयोग

8) आकाशात ढग जमल्यामुळे आज लवकर सांजावले. 
SOLUTION
भावे प्रयोग

9) युवादिनी वक्त्याने प्रेरणादायी भाषण दिले.
SOLUTION
कर्मणी प्रयोग

10) आपली पाठ्यपुस्तके संस्कारांच्या खाणी असतात.
SOLUTION
कर्तरी प्रयोग

सूचनेनुसार सोडवा

प्रयोग कृती | Q 1 | Page 125
1) कर्तरी प्रयोग असलेल्या वाक्यासमोर √ अशी खूण करा.
OPTIONS
  • गुराख्याने गुरांना विहिरीपासून दूर नेल
  • सकाळी तो सरावासाठी मैदानावर गेला.
  • विद्यार्थ्यांनी कार्यक्रमाच्या सुरुवातीला स्वागतगीत गायले
SOLUTION
सकाळी तो सरावासाठी मैदानावर गेला.

2) कर्मणी प्रयोग असलेल्या वाक्यासमोर √ अशी खूण करा.
OPTIONS
  • सुजाण नागरिक परिसर स्वच्छ ठेवतात.
  • शिक्षकाने विद्यार्थ्यास शिकवले.
  • भारतीय संघाने विश्वचषक स्पर्धाजिंकली.
SOLUTION
भारतीय संघाने विश्वचषक स्पर्धाजिंकली.

3) भावे प्रयोग असलेल्या वाक्यासमोर √ अशी खूण करा.
OPTIONS
  • आज लवकर सांजावले.
  • त्याने कपाटात पुस्तक ठेवल.
  • आम्ही अनेक किल्ले पाहिले.
SOLUTION
आज लवकर सांजावले.

खालील ओळींतील अलंकार ओळखून त्याचे नाव लिहा.
  • वीर मराठे आले गर्जत!
  • पर्वत सगळे झाले कंपित!
SOLUTION
अतिशयोक्ती अलंकार


सागरासारखा गंभीर सागरच! 
SOLUTION
अनन्वय अलंकार
या दानाशी या दानाहुन

अन्य नसे उपमान
SOLUTION
अपन्हुती अलंकार

न हा अधर, तोंडले नव्हत दांत हे कीं हिरे 
SOLUTION
अपन्हुती अलंकार
अनंत मरणें अधी मरावीं,
स्वातंत्र्याची आस धरावी,
मारिल मरणचि मरणा भावी,

मग चिरंजीवपण ये बघ तें.
SOLUTION
अर्थान्तरन्यास अलंकार
मुंगी उडाली आकाशी

तिने गिळिले सूर्यासी!
SOLUTION
अतिशयोक्ती अलंकार
फूल गळे, फळ गोड जाहलें,
बीज नुरे, डौलांत तरू डुले;
तेज जळे, बघ ज्योत पाजळे;

का मरणिं अमरता ही न खरी?
SOLUTION
अर्थान्तरन्यास अलंकार

खालील तक्ता पूर्ण करा.

अलंकाराची वैशिष्ट्ये

अलंकाराचे नाव

(अ) उपमेयाचा निषेध केला जातो.
(आ) उपमेय असूनही ते उपमेय नाही तर उपमानच आहे असे सांगितले जाते.

(१) __________

(अ) __________________

(आ) __________________

(२) अनन्वय अलंकार

(अ) विशेष उदाहरणांवरून एखादा सर्वसामान्य सिद्धांत सांगितला जातो.
(आ) सामान्य विधानाच्या समर्थनार्थ विशेष उदाहरणे दिली जातात.

(३) __________

(अ) ________________________
(आ) ________________________

(४) अतिशयोक्ती अलंकार

SOLUTION

अलंकाराची वैशिष्ट्ये

अलंकाराचे नाव

(अ) उपमेयाचा निषेध केला जातो.

(आ) उपमेय असूनही ते उपमेय नाही तर उपमानच आहे असे सांगितले जाते.

(१) अपन्हुती अलंकार

(अ) उपमेयाला कोणतीच उपमा लागू पडत नाही.

(आ) उपमेयाला उपमेयाचीच उपमा दिली जाते.

(२) अनन्वय अलंकार

(अ) विशेष उदाहरणांवरून एखादा सर्वसामान्य सिद्धांत सांगितला जातो.

(आ) सामान्य विधानाच्या समर्थनार्थ विशेष उदाहरणे दिली जातात.

(३) अर्थान्तरन्यास अलंकार

(अ) एखाद्या गोष्टीचे अतिव्यापक वर्णन.

(आ) त्या वर्णनाची असंभाव्यता, कल्पनारंजकता अधिक स्पष्ट केली जाते.

(४) अतिशयोक्ती अलंकार


खालील कृती करा.
कर्णासारखा दानशूर कर्णच. वरील वाक्यातील-
उपमेय ____________
उपमान ____________
उपमेय : कर्ण (दानशूरत्व)
उपमान : कर्ण

खालील कृती करा.
न हे नभोमंडल वारिराशी आकाश न तारका फेनचि हा तळाशी पहिल्या ओळीतील-
उपमेय ____________
उपमान ____________
दुसऱ्या ओळीतील
उपमेय ____________
उपमान ____________

उपमेय : नभोमंडळ (आकाश)
उपमान: आकाश
उपमेय : तारका
उपमान : तारका

खालील तक्ता पूर्ण करा.

SOLUTION

SOLUTION
क्र.उदाहरण

सामान्य सिद्धांत

विशेष गोष्टी

(१)

जन पळभर म्हणतिल, 'हाय हाय!'
मी जातां राहिल कार्य काय?
सूर्य तळपतिल, चंद्र झळकतिल;
तारे अपुला क्रमआचरतिल,असेच वारे पुढे वाहतिल,
होईल कांही का अंतराय?

--

--

(२)

सखेसोयरे डोळे पुसतिल,
पुन्हा आपल्या कामी लागतिल उठतिल, बसतिल, हसुनि खिदळतील
मी जातां त्यांचें काय जाय ?

--

--

SOLUTION

क्र.उदाहरण

सामान्य सिद्धांत

विशेष गोष्टी

(१)

जन पळभर म्हणतिल, 'हाय हाय!' मी जातां राहिल कार्य काय?
सूर्य तळपतिल, चंद्र झळकतिल;
तारे अपुला क्रम आचरतिल, असेच वारे पुढे वाहतिल,
होईल कांही का अंतराय?

आपण जगातून गेल्यावर लोक थोडेसे हळहळतील.
निसर्गचक्र तसेच सुरू राहील.

आपण जाण्याने विश्वचक्रात काहीच फरक पडत नाही.

(२)

सखेसोयरे डोळे पुसतिल,
पुन्हा आपल्या कामी लागतिल उठतिल, बसतिल, हसुनि खिदळतील मी जातां त्यांचें काय जाय?

आपण गेल्यावर सगळे नातेवाईक पुन्हा आपापल्या कामाला लागतील.

आपण जगातून गेल्याने कुणाचे काहीही कमी होत नाही.


अनुक्रमणिका  / INDIEX

पाठ कविता स्वाध्याय LINK
01: वेगवशता Click Now
02: रोज मातीत Click Now
03: आयुष्य... आनंदाचा उत्सव Click Now
04: रे थांब जरा आषाढघना Click Now
05: वीरांना सलामी Click Now
* आत्मविश्वासासारखी शक्ती नाही Click Now
06: रंग माझा वेगळा Click Now
07: विंचू चावला Click Now
08: रेशीमबंध Click Now
09: समुद्र कोंडून पडलाय Click Now
10: दंतकथा Click Now
11: आरशातली स्त्री Click Now
12: रंगरेषा व्यंगरेषा Click Now
* जयपूर फूटचे जनक Click Now

भाग - 3

साहित्य प्रकार स्वाध्याय LINK
00: कथा-साहि त्यप्र कार-परिचय Click Now
01: शोध Click Now
02: गढी Click Now

भाग - 4

उपयोजित लेखन स्वाध्याय LINK
01: मुलाखत Click Now
02: माहितीपत्रक Click Now
03: अहवाल  Click Now
04: वृत्तलेख  Click Now

भाग - 5

व्याकरण लेखन स्वाध्याय LINK
0: व्याकरण-वाक्यप्रकार व वाक्यरूपांतर, समास, प्रयोग, अलंकार Click Now
0: निबंध लेखन Click Now

Post a Comment

Thanks for Comment

Previous Post Next Post